Het Rijksarchief – officieel ‘Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën’ – is een federale wetenschappelijke instelling die deel uitmaakt van de federale Programmatorische Overheidsdienst Wetenschapsbeleid.

Het Rijksarchief, opgericht in 1796, is de belangrijkste bewaarinstelling van openbaar en particulier archivalisch erfgoed in België. Het beschikt over 18 leeszalen die verspreid over het hele land samen meer dan 200 km archief en 25 km boeken ter beschikking stellen van het publiek. Daarnaast is het Rijksarchief een kenniscentrum over historische informatie en archiefbeheer, dat advies verleent aan en toezicht uitoefent op de geode bewaring van archieven door overheidsdiensten.

Vooral overheidsarchieven – van de middeleeuwen tot nu – maar ook archieven van bedrijven, invloedrijke families, politici en andere markante figuren worden bewaard in de diverse archiefbewaarplaatsen en toegankelijk gemaakt via inventarissen en gidsen. Het bezoekerspubliek bestaat uit (amateur-)historici, filologen, juristen, demografen en sociologen, studenten, heemkundigen en genealogen, maar ook notarissen, advocaten, architecten en landmeters, evenals ambtenaren uit diverse administraties.

Regelmatig organiseert het Rijksarchief tentoonstellingen, waarmee het een ruimer publiek bij zijn werking wil betrekken. De meeste van deze tentoonstellingen vinden plaats in het Algemeen Rijksarchief te Brussel: de grotere in de speciaal ingerichte tentoonstellingsruimte (ingang Ruisbroekstraat 8), de kleinere in de hal.
Deze tentoonstellingen zijn meestal verbonden aan een historisch thema, dat om een of andere reden in de schijnwerpers staat. De viering van 175 jaar België en de herdenking van de ondertekening van het Verdrag van Rome 50 jaar geleden, zijn maar enkele voorbeelden. Maar ook de neerlegging in het Algemeen Rijksarchief van het archief van het Rode Kruis, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog het lijden van zovele landgenoten heft proberen te verlichten, vormde de aanleiding voor een boeiende tentoonstelling, waarin archiefdocumenten afgewisseld werden met getuigeninterviews en filmmateriaal. Het geheel werd aangekleed met unieke stukken uit de collectie van een verzamelaar. In de rijksarchieven in de provincies vinden ook regelmatig - kleinschalige – tentoonstellingen plaats, vaak in het kader van erfgoeddagen of openmonumentendagen.